เทศกาล กินเจ ในที่สุดก็ดำเนินมาจนถึงวันสุดท้ายแล้วนะครับ หลาน ๆ คนไหนทานครบได้ทั้ง 9 วันบ้างครับ ผมขอยกนิ้วโป้งให้สองนิ้วเลย เก่งมาก ๆ ครับ แต่หลาน ๆ คนไหนที่ทานไม่ครบก็ไม่เป็นไรนะครับ ถือว่าได้เป็นส่วนหนึ่งของบุญกุศลที่ยิ่งใหญ่ในครั้งนี้แล้ว หลาน ๆ เคยสงสัยไหมครับว่าการกินเจนั้นแก่นแท้ที่จริงเป็นอย่างไร ทำไมเทศกาลนี้ถึงมีคนศรัทธาจนกลายเป็นประเพณีที่ยืนยาวได้ถึงขนาดนี้ ก่อนจะจากลาเทศกาลที่ยิ่งใหญ่นี้กันไปเรามาค้นหาความหมายพร้อม ๆ กันเถอะครับ
ก่อนอื่นต้องกล่าวถึงกุศโลบายของการกินเจกันก่อนครับ ตลอดทั้ง 9 วัน 9 คืน นอกจากที่ทราบกันดีแล้วว่าเป็นการทานอาหารที่ปราศจากเนื้อสัตว์หรืออาหารที่ได้ผลผลิตมาจากสัตว์ทุกชนิดเพื่อเป็นการละเว้นการฆ่าชีวิตอื่น แต่ยังรวมไปถึงการรักษาศีลทั้ง 8 ข้อ ไม่ว่าจะเป็นการงดดื่มของมึนเมา ไม่พูดจาว่าร้ายหรือหยาบคาย ประพฤติตัวอยู่ในศีลธรรมอันดีงาม ถือว่าเป็นสิ่งที่ดีมากครับเพราะเป็นการได้ทำความดีถึงจะเป็นเพียงเวลาสั้นๆเพียง9วัน แต่อาจจะทำให้ใครหลาย ๆ คนเห็นมุมมองในการใช้ชีวิตมากขึ้น หันมาสนใจในการปฏิบัติธรรม หันมาทานผักรักษาสุขภาพทั้งกายและใจ
ต่อมาคือ การรับรู้ถึงคุณค่าของอาหารที่ได้ทานในแต่ละมื้อครับ เพราะอาหารที่มีส่วนประกอบของเนื้อสัตว์นั้นต้องผ่านการฆ่าสัตว์เหล่านั้นมาทำอาหารซึ่งไม่ผิดครับเพราะเรานำเขาเหล่านั้นมาประกอบอาหารในการต่อยอดในการให้พลังชีวิต แต่เราควรทานให้พอดีครับไม่กินเหลือทิ้งเพราะอย่างที่กล่าวไปว่าทุกชีวิตมีคุณค่าเมื่อนำสัตว์มาประกอบอาหารแล้วก็ควรทานให้รู้ถึงความเสียสละของแต่ละชีวิต การทานเจจึงเหมือนการได้กลับไปทบทวนตัวเองอีกครั้งในการรับประทานอาหาร
คนไทยเชื้อสายจีนมีความเชื่อเกี่ยวกับอาหารมงคลในช่วงเทศกาลกินเจว่า ถ้าใครได้กินอาหารเหล่านี้จะช่วยเสริมโชคชะตาในด้านต่างๆ ให้กับชีวิต อยากรู้แล้วใช่มั้ยล่ะ ว่าจะมีอะไรบ้างไปดูกันเลย
1.ดอกไม้จีน
ความเชื่อ ทำให้มีจิตใจสดชื่นแจ่มใสอยู่เสมอ
คุณประโยชน์ ช่วยบำรุงโลหิต เสริมกระดูกให้แข็งแรง ปรับฮอร์โมนและบำรุงจิตใจให้สดชื่นอยู่เสมอ
2.เกาลัด
ความเชื่อ หากสังเกตดีๆ ตามป้ายคำอวยพรมักจะพบรูปเกาลัดแทรกอยู่ในทุกๆ ป้าย ซึ่งเชื่อว่าเป็นตัวแทนของเงินทองและความมั่งคั่ง
คุณประโยชน์ บำรุงอวัยวะภายในร่างกาย ช่วยให้ขับถ่ายปกติ และช่วยในการฟอกเลือด เหมาะกับผู้สูงอายุ
3.เต้าหู้
ความเชื่อ คนจีนเชื่อว่าเต้าหู้ เป็นตัวแทนของการอวยพรให้พบแต่ความสุขและความร่ำรวย
คุณประโยชน์ เนื่องด้วยเต้าหู้มีเส้นใยจึงช่วยในเรื่องของการป้องกันท้องผูกและเสริมในเรื่องของแคลเซียม
4.เห็ดหอม
ความเชื่อ สุขสมหวังในทุกสิ่งที่ปรารถนา
คุณประโยชน์ ช่วยกระตุ้นให้เลือดลมไหลเวียนดีและลดคอเลสเตอรอลในเส้นเลือดได้
5.ผักกวางตุ้ง
ความเชื่อ พบแต่ความก้าวหน้าและความเจริญยิ่งๆ ขึ้นไป
คุณประโยชน์ ผักใบเขียวที่ให้วิตามินสูง ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันภายในร่างกายและป้องกันกระดูกพรุน
6.เม็ดแปะก๊วย
ความเชื่อ แสดงถึงความรักที่แน่นแฟ้นและเหนียวแน่น
คุณประโยชน์ คนจีนเชื่อว่าแปะก๊วยเป็นยาอายุวัฒนะที่ช่วยบำรุงสมอง บำรุงปอดและขับเสมหะ
7.พุทราจีน
ความเชื่อ เสริมความมั่นคงทางการเงิน ร่ำรวยไปด้วยเงินทอง
คุณประโยชน์ ช่วยในเรื่องการนอน ทำให้นอนหลับสบายขึ้นและช่วยในการบำรุงโลหิตให้ไหลเวียนดีขึ้น
รู้ถึงอาหารที่กินแล้วเป็นกันไปแล้ว เราก็ต้องมารู้อาหารต้องห้ามที่ไม่ควรกินในช่วงเทศกาลกินเจกันบ้าง เพราะถ้าใครเผลอกินเข้าไปเชื่อว่าอาจผิดศีล และทำให้การกินเจที่ปฏิบัติมานั้นไม่ได้บุญ เพื่อนๆ คนไหนที่ตั้งใจอยากจะกินเจ ตั้งสติไว้เลยนะคะว่าอย่ากินอาหารต้องห้ามเหล่านี้
1.ผักที่มีกลิ่นฉุนทั้ง 5 ชนิด ได้แก่ กระเทียม กุยช่าย หอมใหญ่ ใบยาสูบ และหลักเกียว ผักของจีน
2.ผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากสัตว์ ได้แก่ น้ำมัน นมและเนย
3.อาหารรสชาติจัดจ้าน
4.เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
5.ห้ามใช้ภาชนะร่วมกับผู้ที่ไม่ได้ถือศีลกินเจ
เทศกาล กินเจ ทำไมต้องล้างท้อง
โดยทั่วไปการล้างท้อง ก็คือการงดเว้นเนื้อสัตว์ หรือ ผัก ต้องห้ามของการกินเจ เพื่อเป็นการชำระล้างร่างกายและสิ่งตกค้างที่เกิดจากการกินเนื้อสัตว์มาตลอดนั่นเอง นอกจากนั้นยังถือว่าเป็นการเตรียมความพร้อมให้กับร่างกายก่อนที่จะเข้าสู่ช่วงกินเจกันอย่างจริงจังด้วย
เทศกาลกินเจ ความเชื่อ ความศรัทธาในการกินเจต้องบอกว่าถึงผ่านมาหลายร้อยปีก็ยังคงสืบทอดดำเนินต่อไปนะครับ ถึงแม้ว่าจะผ่านมานานหลายร้อยปีก็ตาม เราจะยังคงเห็นธงสีเหลืองตราสัญลักษณ์ของเทศกาลกินเจอยู่ในทุก ๆ ปีและมีผู้คนแต่งชุดนุ่งขาวห่มขาวเดินเข้าวัดทำบุญ ไหว้เจ้า ซึ่งเป็นความเชื่อส่วนบุคคลของแต่ละคนแต่สิ่งที่แน่ชัดคือเป็นเทศกาลที่มีหัวใจสำคัญคือ “การทำความดี” สิ่งนี้เองครับที่ทำให้เทศกาลนี้ยังคงมีการสืบทอดเจตนารมณ์กันอย่างไม่ห่างหายและเป็นการฝึกตนเองด้วยในการตั้งเป้าที่จะทานเจให้ครบถ้วนทั้ง 9 วัน
การกินเจ ไม่ได้เน้นแค่เรื่องกิน แต่เน้นเรื่องการถือศีล รักษากาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์ด้วย เพราะถือว่าเป็นการชำระล้างสิ่งที่เคยประพฤติปฏิบัติไม่ดีมาตลอดปี เป็นการทำบุญใหญ่ให้ตัวเองและอุทิศให้สัตว์ทั้งหลายที่เราเคยเบียดเบียน ดังนั้น การรักษา กาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์ จึงทำให้เราต้องมีสติกำกับด้วย หลักการสำคัญหรือหลักธรรมที่ควรยึดถืออย่างเคร่งครัดในช่วงนี้คือ 1.ไม่นินทาว่าร้าย ไม่พูดคำหยาบ ไม่ส่อเสียดคนอื่น 2.ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่สร้างความเดือดร้อนให้คนอื่น ไม่ประพฤติผิดไปจากหลักศีลธรรมอันดี (ก็คือรักษาศีลไว้ให้ได้นั่นเอง) 3.มีสติ ไม่คิดร้าย ไม่คิดอะไรไร้สาระ เพ้อเจ้อ ควรคิดในทางสร้างสรรค์ จิตใจจะได้ไม่ฟุ้งซ่าน ทั้งหมดนี้ ดีกับคนที่อยากปฏิบัติธรรม นั่งสมาธิด้วย เพราะเมื่อเราครองสติได้ ไม่มีสิ่งมากระทบอารมณ์มากนัก เราก็นั่งสมาธิ ทำใจให้สงบได้ง่ายขึ้นนั่นเอง
นอกจากนี้ แม้ไทยเป็นเมืองพุทธ แต่ก็มีการไหว้เจ้า เข้าทรง กลายเป็นแบบผสม เพราะในสมัยโบราณมีการบูชาบรรพบุรุษ มีเจ้าเข้าทรงมาก่อน กลายมาเป็นเทพในศาสนา มีร่างทรงเซียนต่างๆ แม้กระทั่งร่างทรงเจ้าแม่กวนอิม เนื่องจากนิกายมหายานเชื่อในเทพหลายองค์ ยังไม่รวมปิศาจ และเทพพื้นบ้านต่างๆ มีการเอาเทพมาบูชา จนเป็นพุทธพหุเทวนิยม จึงไม่แปลกที่ประเพณีถือศีลกินเจในไทยมีม้าทรงออกมาแสดงอิทธิฤทธิ์แบบจับต้องได้ มีการแทงร่างกาย เหยียบไฟ ซึ่งยิ่งทำให้คนเชื่อถือมากขึ้น
“ม้าทรงแสดงอิทธิฤทธิ์ ทำให้คนรู้สึกตื่นเต้น รู้สึกว่าเทพเจ้าลงมารับของไหว้ได้อย่างสมจริง เพราะบรรดาศาสนิกชนในสายนี้จะมีทั้งวัด ทั้งศาลเจ้า ในการเข้าหาพึ่งพายามเจ็บป่วย ขอให้ร่างทรงทำให้หายป่วย และเมื่อหายป่วยก็มีการเล่าปากต่อปากจนมีการเชื่อถือ ทำให้เทศกาลกินเจเต็มไปด้วยการสำแดงอิทธิฤทธิ์ สร้างบรรยากาศ จนร่างทรงทั้งหลายได้รับการยอมรับนับถือของคนในสังคม มีเงินทองเข้ามา หรือการล้างป่าช้าจะเห็นว่าร่างทรงได้เข้ามามีบทบาทในการทำพิธี จี้ไปที่จุดไหนก็เจอศพฝังอยู่ จนร่างทรงถูกนำมาใช้ในเทศกาลกินเจ และในอนาคตจะไม่หมดไปจากสังคมไทยอย่างแน่นอน เพราะเป็นเรื่องของความเชื่อ”
เทศกาล กินเจ หากหลานๆคนไหนมีแง่มุมดีๆจากการทานเจแล้วอย่าลืมนำมาบอกต่อกันนะครับ นำเรื่องราวดี ๆ มาแชร์บอกต่อกัน ผมและอาม่าจะรอเข้ามาอ่านนะครับ แต่สำหรับตอนนี้เราคงต้องโบกมือลาเทศกาลกินเจไปก่อน แล้วไว้พบกันใหม่กับบทความดี ๆ จากร้านข้าวกล่องอาม่าในเรื่องต่อไปนะครับ บ๊ายบาย